Categoriearchief: letter J

Jong- Brouwer, Jannie de

Jannie de Jong- Brouwer, Hoogkarspel 1924-2002 Sneek
Jannie de Jong was bekend met veel terreinen van handvaardigheid. Zij heeft zich uiteindelijk op het papierknippen gericht en gebruikte in haar knipsels  onderdelen van de Noord Hollandse folklore. In het Westfries kostuum gaf zij demonstraties in het Nederlands Openluchtmuseum en het Westfries Museum. Van Hil Bottema kreeg zij de eretitel Jantje III.

Terwijl ze demonstreerde legde ze voortdurend uit dat de schaar niet tovert, maar de hand, die het papier draait naar de gewenste vorm. Ze werkte vaak met dubbelgevouwen, gekleurd papier, maar als de voorstelling daar niet geschikt voor was, uit enkel papier.

Veel knipsels maakte Jannie voor anderen en met gemak gaf ze haar producten ook weg: “ik knip om te knippen”. Ze schuwde de publiciteit niet en stelde een cursus knippen samen. Op de kniptentoonstellingen in ‘t Spant, Bussum 1982 en Roden 1983 was ze present met haar werk. Ze vond het een prettig idee dat haar werk ook in verschillende musea en verzamelingen wordt bewaard: “als ik dood ben dan weet men tenminste nog hoe ik knipte”.

Collectie
  • Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem
  • Westfries Museum, Hoorn
  • Fries Museum, Leeuwarden
  • Particulier bezit
Literatuur

Jöbsis, Jan Joseph

Jan Joseph Jöbsis, Vaals 1803-1855 Nijmegen
Was wever in Zuid-Limburg en ging van 1827-1833 in vrijwillige krijgsdienst als infanterist, o.a. tijdens de Tiendaagse veldtocht. Daarna in garni­zoen in Nijmegen en ontslag met metalen kruis. Intussen samen met dochter van de sergeant-majoor van Tuyll een gezin en een winkel “Van Sinkel” begonnen in Nijmegen. Hij is van katholiek protestant gewor­den. Ze kregen een dochter en twee zoons. Het gezin leed een armoedig en moeizaam bestaan; Jan verdiende wat bij door met zijn knipsels de huizen langs te gaan. Ze weer­spiegelen zijn religieuze achtergrond: protestantse eenvoud, met een vleugje roomse sier (o.a. de “Arma Christi”, verz. NOM), de evangelisten met hun embleem. Drie Bijbelse stukken zijn via een familielid in Amerika beland en geschonken aan Museum de Met in New York.

Ook heeft hij voor verschillende maten uit de Tiendaagse en hun geliefden geknipt. Het afgebeelde stuk (Magnin-Brouwer) komt uit Noordbroek Gr. en was onderdeel van de tentoonstelling “Volkskunst uit Groninger particulier bezit”, 1968. Een stuk dat een schoenmakerswerkplaats voorstelt, met G.J.D. 1835 is overgeleverd in een Groninger schoenmakersgeslacht Schuil (GJD is niet te vinden). Een ander knipwerk, “Adam en Eva” in Knipkunstmuseum Westerbork, werd gekocht door een belastingconsulent te Groningen, van een gevangene in Winschoten.

De stijl is herkenbaar aan de siervazen, sprie­terige omlijs­ting, uit­werking van de takken en guirlandes en de wat stijve hou­ding van de menselijke figuren.

Collectie
  • Nederlands Openluchtmuseum, Arnhem
  • Museum van Papierknipkunst, Westerbork
  • Metropolitan Museum of Art, New York
  • Centraal Museum, Utrecht
  • Particuliere collectie
Literatuur

Januszewski, Gertrud

Gertrud Januszewski, Berlijn 1911-2001 Sittard
Gertrud werd geboren uit Poolse ouders. Haar vader was tuinar­chitect, een man met smaak en liefde voor de natuur. Ze kwam voor de oorlog in Nederland, waar ze onderdak kreeg in het klooster Bethanië te Venlo. Woonde in Echt (L).

Zelf heeft ze geen artistieke opleiding gehad en vond haar eigen weg. Sinds 1930 knipte ze, na een tamelijk gedetailleerd  schetsontwerp gemaakt te hebben. Maar er kwam in de regel wat anders tevoorschijn dan het getekende.

Ze was een innig-vrome vrouw, die in haar Rooms Katholieke geloof inspira­tie vond voor haar kunst. Heiligen en Bijbelfiguren knipte ze van dun zwart papier en plaatste haar ragfijne producten zonder te plakken tussen glasplaten, wat door de schaduwwerking hun charme nog verhoogde. Ze maakte ook geknipte kindervoorstellingen en illustreerde de serie Buiten Spelen (1946). Gertrud is later ook gaan beeldhouwen.

Collectie
  • Westfries Museum, Hoorn
  • Particulier bezit
Literatuur

 

Jansen, Jacobus J. Dzn.

Jacobus J. Dzn. Jansen, omstreeks 1722-1749 Zeeland
Voor de één-jarige domineesdochter Elisabeth Cornelia Plevier te Middelburg (overl. 1793) werd in 1722 een uitgeslagen en dubbelgevouwen gesneden prent gemaakt, waarin kunstige slingers met pennekonst een “croondigt” staat geschreven, met goede wensen door “de dienstw. dienaar Jacobus Jansen.” We nemen voorlopig aan dat Jansen zelf ook de knipper was, omdat we verder geen aanwijzing hebben. Mogelijk is het een Zeeuw geweest, die o.a. voor de Vliss­inger burgemeester Winkelman een wapen­snijsel maakte. Andere wapens werden gesneden o.a. voor een echtpaar Van Ferney-Willekes te Middelburg. Ook een groot heraldisch stuk voor de Zeeuw Nicolaas Ockers, met 16 kwartieren, is omstreeks 1727 door hem gemaakt. Verder twee knipsels voor Jan en Cornelia van der Heij; Jan was in 1731 hooftman van het Rotterdamse wijnkopersgilde. Later maakte hij huwelijksknipsels voor doopsgezinde echtparen.

Ook knipte hij Bijbelse voorstellingen, o.a. David en Goliath in een brede omlijsting met engelen, dieren en een levensboom die spruit uit een sierpot. Ook Amor met een hart en een pijl is afgebeeld in een klein snijwerkje. Verder zijn in verschillende Zeeuwse verzamelingen kleinere, Bijbelse voorbeelden van werk door deze kunstenaar bekend.

Collectie
  • Zeeuws Museum, Middelburg
  • Westfries Museum, Hoorn
  • Museum Rotterdam, Rotterdam
  • Fries Museum (Ottema Kingma Stichting), Leeuwarden
  • Collectie Six, Amsterdam
  • Particulier bezit
Literatuur

Jager, Geert Reinders

Geert Jager, Schilvolde 1823-1916 Hellum
Van beroep arbeider/dagloner, trouwde in 1856 met Wypke Jurjens Janssens. Het echtpaar kreeg negen kinderen, waarvan er maar twee volwassen werden. Geert was door een ongeluk in zijn diensttijd invalide geraakt; zwaar werk was voor hem onmogelijk. Hij was een man met een brede belangstelling voor wetenschap, vooral sterrenkunde; hij drai­neerde zijn grond  en had een zonnewijzer in de lemen vloer van zijn woonkamer. Hij was ook dichter. Zijn bedrevenheid in de taal lezen we uit de evenwichtige teksten in zijn knipwerk, dat hij gedurende zijn gehele leven gemaakt moet hebben. Geert was zeer thuis in de Bijbel en in bijna alle grote stukken verwerkte hij passende teksten. Onderwerpen die hij koos, waren Mozes met de 10 geboden tussen pilaren, een Christus, vrouwenfiguren voorstellende geloof, hoop en liefde. Meestal werden ze gemaakt voor bruidsparen in zijn omgeving. Een huwelijksgedenkstuk voor het echtpaar Dreise-Steernberg heeft hij in 1871 geknipt. Al veel eerder, in 1850/-51 had hij knipwerken gemaakt voor een van de zonen, Albert Dreise en diens bruid. Voor zijn eigen 30-jarige huwelijk maakte hij er een in 1886, en ook een voor het huwelijk van zijn zoon Jurjen in 1897.

Collectie
  • Particuliere collectie
Literatuur