Het afgelopen Nationaal Museumweekend van 18 en 19 april 1998 heeft voor het Nederlands Museum van Knipkunst in Schoonhoven volledig in het teken gestaan van het 10-jarig bestaan van de Stichting W.Tj. Lever. Deze stichting is op 21 april 1988 opgericht en kent sindsdien drie bestuursleden: Henk van Ark, Tobia Lever en Narda Wilken. Belangrijkste doel van de stichting in het voorjaar van 1988 was te trachten de verkoop van de door knipper en verzamelaar Wiecher Lever (1917-1981) opgebouwde collectie papierknipkunst te voorkomen. Zijn verzameling was ondergebracht in het Nederlands Museum van Knipkunst, dat vanaf 1960 in Reden en later in Westerbork gevestigd was. Toen dit, om diverse redenen, niet lukte werd besloten een nieuwe verzameling op te zetten die de herinnering aan Lever levend zou moeten houden. Dankzij een forse subsidie van het Prins Bernhard Fonds kon de stichting op de veiling van Levers Westerborkcollectie een zeer belangrijke slag slaan (Knip-Pers 1988-4). Er kon een basisverzameling worden gevormd, bestaande uit ca. 2.000 knipsels (groot en klein), diverse prenten, 80% van Levers museumbibliotheek en een grote hoeveelheid documentatie.
J. Walrecht, Knipsel voor Lammeraal Schotto Rengers, 1764
In de periode 1988 tot 1991 heeft de Stichting W.Tj. Lever vele tentoonstellingen en presentaties georganiseerd in musea, bibliotheken, enzovoort. Dit alles met het doel het werk van de stichting meer bekendheid te geven en te zoeken naar een goed onderkomen voor de verzameling, die zich steeds verder uitbreidde met nieuwe aankopen, schenkingen en bruiklenen.
In 1991 viel het besluit te gaan streven naar de heroprichting van het Nederlands Museum van Knipkunst. Voor dat nieuwe museum is in 1992 een plaats gevonden in het stadje aan de Lek: Schoonhoven. Gestart werd in een leegstaande expositieruimte, die als tijdelijk onderkomen was bedoeld. In 1995 is het museum, dat wordt gezien als de voortzetting van Wiecher Levers activiteiten op museaal gebied, verhuisd naar een groter pand in de Stadhuisstraat. Daar beschikt het museum nu over een museumwinkel, drie expositieruimten en een klein depot. De collectie van de Stichting W.Tj. Lever, die als langdurig bruikleen in het museum is ondergebracht, bestaat inmiddels uit ca. 4.500 papierknipsels, verschillende voorwerpen en prenten, het Leverarchief en een goede bibliotheek. Aan de hand van die verzameling en het gedeelte dat daarvan semipermanent wordt geëxposeerd kan het museum bezoekers een goede indruk bieden van de ontwikkeling van de Nederlandse papierknipkunst.
Maatje Kuijper, geschreven en geknipte verjaardagswens, 1822
Door een uitgekiend aankoopbeleid en niet te vergeten vele schenkingen is het onderdeel oude knipsels (gemaakt voor 1900) aanzienlijk uitgebreid. Naast veel anonieme stukken zijn er bijvoorbeeld knipsels te bekijken van Pieter Reynders, ds Jan de Bleyker, Arie Tergant, Jan Huiszoon (Jantje I), Jan Schot, Anna Strenge, enzovoort. De periode 1930-1950 is goed vertegenwoordigd met knipwerk van onder meer Tola Steinhage, Hettie van Langen, Marie Thérése Bruning, Theun Broekstra, Lily Eisendorn en Hans Postma.
Frans ter Gast, pinguïnknipsel, ca. 1935
Het werk van Wiecher Lever, die zich in de jaren veertig ontwikkelde tot professioneel knipper, neemt in de museumpresentatie natuurlijk een bijzondere plaats in. Zonder overdrijving kan worden gesteld dat de stichting in 1988 95% van zijn belangrijkste en interessantste werk heeft weten te verwerven. Er wordt verder knipwerk geëxposeerd van knippers als Evert Root, Cornelis Moojen en Johan Bennik en vooral de laatste twee jaar is er ook meer aandacht voor recenter werk, zoals knipsels van Irma Kerp-Schlesinger, Jo van Velsen, Jannie de Jong-Brouwer, Jeanet Willems, Joke Kooi (Varkevisser) en Elly Stroucken. Zeer opvallend in de presentatie is het werk van Tobia Lever, dat steeds het papierknippen als basis heeft. Naast de vaste opstelling werkt het museum met zes tot acht wisseltentoonstellingen per jaar, waardoor er ruime aandacht is voor thema’s in de knipkunst (bv. gedenkstukken), bepaalde collectieonderdelen (bv. silhouetten en schimmen) en werk van individuele, vaak hedendaagse, papierknippers en -knipsters.
De Stichting W.Tj. Lever heeft in tien jaar tijd haar doel, het oprichten van een levend monument voor Wiecher Lever, bereikt. In het beleidsplan ‘Kort & Goed’ voor de periode 1997-2002 is daarom aangekondigd dat de Leverstichting het in de komende jaren kalmer aan kan gaan doen, al staat nog steeds het doen uitgeven van een waardige publicatie over Lever op de wensenlijst. Het Nederlands Museum van Knipkunst, nu nog feitelijk onderdeel van de stichting, zal binnenkort worden verzelfstandigd in een eigen stichtingsvorm. Zo kunnen op den duur ook andere, en liefst meer medewerkers bij het museum betrokken worden en maakt het museum zich onafhankelijker van de initiatiefnemers van het eerste uur.
Waarschijnlijk lan Patijn, voor Alberta J. Du Bois, 1814
Wie op de hoogte wil blijven van deze, en andere interessante museumontwikkelingen kan museumvriend worden door zich op te geven als donateur van de Stichting W.Tj. Lever (minimaal fl 20.- per jaar). Donateurs ontvangen viermaal per jaar een Nieuwsbrief. Een informatiepakket, bestaande uit een Nieuwsbrief, de mooie museumfolder en een artikel over Lever, wordt toegestuurd na overmaking van fl 3.- op gironummer 3710361 tnv. Stichting W.Tj. Lever te Rotterdam.
Henk van Ark, voorzitter van de Stichting W.Tj.Lever.
Het museum in Schoonhoven is gesloten in 2006.