Jan Visscher, Urk 1855 – 1938 Urk

Jan Visscher was een zoon van Jan Cornelisz en Jannetje Koffeman. Zijn vader nam de familienaam Visscher aan, waar diens broers en zusters de familienaam Van Marken gebruikten (naar de plaats van herkomst van hun vader). Vandaar dat de knipper Jan Visscher op het eiland door sommigen ook wel Jan van Marken werd genoemd.

Jan begon op vijfjarige leeftijd met knippen en keek daarbij de kunst af van andere eilanders. Hij heeft als knecht gewerkt op vissersboten en tijdens windstilten pakte hij schaar en papier. Later bleef hij aan de wal en wijdde zich geheel aan het knippen. Hij werkte in zijn eigen, zuiver decoratieve stijl. De meeste werkstukken waren omrand met bladachtige uitsteeksels, enkel- en dubbelgevouwen geknipt als randversiering. Bomen knipte hij graag, vooral die uit het Para­dijs en treurwilgen, zoals die ook op grafzerken voorkwamen.

Zijn meesterwerk was de Hervormde Kerk van Urk met het kerk­hof, dat hij meermalen knipte van grote vellen zwart of ge­kleurd sitspapier. In de knipsels is de kerk altijd ‘doorzichtig’ weergegeven: het meubilair en een scheepsmodel binnen zijn duidelijk zichtbaar. Uit het kerkorgel ‘hoor’ je als het ware de plechtige klanken van het psalmvers. Het kerkhof, ‘Laasste Rusplaas’ is in neergeklapte positie weerge­geven en opgevuld met het hek en de steeds dubbelgevouwen boompjes, maar zonder graven. In zijn sterfjaar maakte Jan er nog een voor de nieuwe predikant.

Altijd was er wel een Bijbelvers of een spreuk die hij in zijn knipsels verwerkte en die de bezitter van het werkstuk tot lering moest zijn. Een geletterd man was hij niet, getuige de spelfouten, dialec­t invloeden en het door elkaar van grote en kleine letterty­pen. Jan verkocht zijn knipwerk meestal aan de eigenaars van jach­ten en aan de reizigers en toeristen die met de postboot van Enkhuizen naar Urk kwamen en hij wachtte zijn klanten op aan de haven met de knipsels opgerold in krantenpapier. Op het laatst vroeg hij een rijksdaalder per stuk.

Hil Bottema noemde de Urker knipper Jantje II (na Jantje I, de Zeeuwse prentenknipper). Hij was een ‘natuurtalent’ en niet door de mode van zijn tijd geprogrammeerd. Ook stond hij niet in een duidelijke traditie waaraan hij zijn onderwerpen kon ontlenen.