“Je heb wat aangericht in mijn leven, je hebt met begeistert!’

Na het behalen van de akte voor handenarbeid in 1948, maakte To van Waning op de ‘Mooimakersweken’ in het Openluchtmuseum in Arnhem voor het eerst kennis met de papierknipkunst. Op die Mooimakersweken werden cursussen gegeven in versieringstechnieken, waaronder papierknippen, onder leiding van Hil Bottema. Met mevrouw Kerp-Schlesinger, die tot haar overlijden in november dit jaar aktief bezig bleef, was Hil Bottema waarschijnlijk een van de weinigen die naast lezingen ook cursussen gaf in papierknippen.
In 1963 nam To het geven van cursussen en lezingen over en toen Hil in 1968 overleed, vermaakte zij ook haar knipwerk aan To. Daarmee erfde To niet alleen haar werk maar ook het enthousiasme van Hil. Op een van haar cursussen in Alkmaar ontmoette zij -de zo door Hil genoemde- Jantje III, mevrouw de Jong-Brouwer uit Sneek. Door de levendige communicatie die hieruit ontstond, werd het plan gesmeed gezamenlijk een boek over de papierknipkunst uit te geven. Door het overlijden van Hil Bottema is dit plan nooit verwezenlijkt.
To heeft over het hele land verspreid cursussen en lezingen gegeven en daarmee techniek en principe -als voorstander van het symmetrische en decoratieve knippen- ver uitgedragen. Ook maakte zij graag de met persoonlijke gegevens erin verwerkte gelegenheidsknipsels voor jubilea, geboorten en huwelijken en nam deel aan verscheidene exposities. Naast deze bezigheden wist ze internationale contacten te leggen met knippers in Zwitserland en de Verenigde Staten, hetgeen van belang is geweest voor de papierknipkunst in Nederland.
Op de nogal eens gestelde vraag hoe ik toch aan die voorliefde voor het papierknippen kom, kan ik niet anders antwoorden dan dat -na enige gereserveerdheid van mijn kant- To me totaal begeistert heeft. De gevolgen waren niet meer te overzien, ze heeft wat aangericht in mijn leven.
Uit de volgende reakties kunt u lezen hoe haar werk en cursussen ook bij anderen zijn overgekomen, vanaf het sneeuwklokgelui tot het huwelijkssluitstuk met de toost op Arie Roemer en Antje Wijn!

 

1.
Lieve To, In 1969 kwam je ettelijke keren in je karretje hier heen om aan ± 20 lui les te geven. Altijd enthousiast peuterde je leuke dingen uit niets vermoedende mensen. Bij de eerste les liet je ons sneeuwklokjes knippen. Botanisch een flop! Bij de herinnering aan 40 jaar knippen gaat hierbij een bosje van deze bloemen. Ik wil je ook nog zeggen hóe tentoonstelling in Zandvoort trots ik was om op de naast je te mogen hangen! het ging alfabetisch. Het kon moeilijk anders want Maar toch!
Nog vele fijne knipjaren.
Meta van Werkhoven.

2.
Ik denk nog steeds met plezier terug aan de gezellige lessen papierknippen van To van Waning. Ze was steeds zo enthousiast dat dit spontaan bij ons oversloeg. De vele informatie in snel tempo verwarde wel eens maar later merkte je toch dat de opbouw van eerst cirkels knippen naar figuren, silhouetten, letters en sterren, je de techniek leert beheersen en het duidelijk wordt dat je zo je eigen kreativiteit kunt ontwikkelen. We kregen zoveel informatie dat je het niet letterlijk kon namaken maar als het wat bezonken was je er toch veel mee kon doen.
To, nog hartelijk dank voor je lessen,
Ans Firet.

3.
Kniples van To, zo’n 20 jaar geleden. Wat ik me herinner is: het vouwen van een puntzak voor de snippers. Heel handig en vooral heel ordelijk.
En To’s enthousiasme. Het klungeligst knipwerkje werd zeer goed bekeken en de maker ervan bemoedigend toegesproken.
Al jaren geef ik kniples aan (vooral) kinderen. Natuurlijk, uitblinkers heb je overal, maar die blinken ook al vaak uit in andere kreatieve vakken. Met knippen is dat een andere zaak. Het is hartverwarmend om mensen, die niet zo handig en succesvol zijn vól verbazing een knipsel te zien openvouwen: “Heb ik dat gemaakt?” -en die dan tevreden zeggen: “Dat heb ík gemaakt!”
Ik herinner me goed hoe het voelde wanneer To met aandacht naar jouw knipsel keek en dat al dan niet terecht bewonderde. Dát heb ik van To geleerd.
Alleen, die truc met dat puntzakje voor snippers is mij nooit gelukt.
Nynke Otten

 

4.
To van Waning…
Wat een enthousiasteling. Je kreeg iedereen aan het knippen en iedereen vond het leuk! Je was niet te stuiten, dus werd het altijd laat. En dan nog je hond, hij hoorde er ook bij en lag de hele avond zoet te wachten in zjjn mand tot jij klaar was.
Aafje de Gee.

 

 

 

5.
Beste To van Waning,
Bedankt voor je bemoedigende woorden.
Ik hoop nog eens waar te maken om iets te worden op knipgebied.
Hartelijke groeten,
Jan Cupido

6.
Lieve To,
Weet je nog wel To hoe enthousiast je was toen ik je vertelde van mijn plannen om een vereniging met een eigen orgaan op te richten? Hoe je direkt bereid was een stuk over Hil Bottema te schrijven voor “ons krantje”. Hoe je je inspande om een zo mooi mogelijk resultaat te verkrijgen. Hoeveel goede wenken je me gaf en hoe je me bemoedigde?
Later, toen een en ander echt begon “te lopen”, was je goed genoeg om een artikel voor ons te schrijven over het knippen in Zwitserland of ons ergens over te informeren.
Behalve een perfectioniste, wat betreft knipwerk en publikaties, ben je ook een goede organisatrice, vooral wat betreft het “mensen helpen”.
Je kunt knap lastig zijn, maar je hulp gaat ook heel ver. Heel wat mensen kunnen jou dankbaar zijn in allerlei opzichten. Ook voor je vriendschap, die écht is. Dank je wel To!
Lies Markus.

7.
To, Van harte gefeliciteerd met dit 40-jarig jubileum.
Ik denk nog wel eens aan je geestdriftige manier van lesgeven. Na de vierde les dacht ik: ik houd er mee op, wat een gepriegel! Maar nu ben ik blij, dat ik het toch heb afgemaakt want ik zou het plezier van het knippen en de contacten wel zijn misgelopen. Hierbij een beginknipsel uit die tijd. Bedankt dus en ga nog vele jaren zo door.
Atje Willemse.

8.
Beste To, Hierbij een blauw knipseltje, gemaakt tijdens de cursus in het voorjaar van 1969! Door een verzoek en instructies van jou, om tijdens een bazar van de Nederlandse Protestanten Bond in Velp te demonstreren, is bij mij, na de cursus, de schaar niet in de kast verdwenen.
Met alle gevolgen:
Meer demonstraties, opdrachten, werken op school, cursussen en werkavonden.
Nu ligt de schaar soms een poos WEL in de kast. Een opdracht dwingt dan weer tot aktiviteit. Op dit moment is een tennisarm me de baas; toch een kleine geknipte bloemenhulde voor jouw jarenlange inspanningen om anderen te inspireren. Ga nog lang zo door!
Suus Houtman.

 

9.
To, Hoe vaak zou je na 40 jaar tekenen een potlood hebben geslepen of bij schilderen een kwast schoon gemaakt en bij papierknippen een vel papier hebben dubbel gevouwen om daaruit iets moois te knippen. Dit laatste heeft To van Waning gepresteerd en hoe!! Zij was het – na Hil Bottema – die in de omgeving van Arnhem de papierknipkunst uitoefende. Elders in het land werd ook geknipt maar wie en hoe lang is ons niet bekend. To, proficiat met dit jubileum en ga nog maar rustig door met de knipkunst. Succes,
Mien Schaminée.

 

10.
In 1968 kreeg ik les van To op de Volksuniversiteit in Utrecht. De cursus van To was heerlijk: folkloristisch knippen! Nu deed ‘t er niets meer toe hoe de staart van een haan was en of hij poten had of niet. Alles kón je nu  knippen, zonder precies de natuurlijke lijn te volgen. ‘t Gaf een enorme vrijheid. Niet eerst 101 boeken nakijken, hoe zit die staart of dat oog of die poot. Hup de schaar erin, knip een kip. En alles versierd met de karteltechniek. En ‘t effect was verbluffend. We werden dan ook allemaal direkt fans van Jantje III, wat die bij elkaar kartelde, enorm! Sterren en sneeuwkristallen vielen bij honderden uit onze schaar. En we leerden “prenten” knippen, eerst de lijsten en dan wat er in. Zo moesten we onze eerste “huwelijksprent” maken. Het was helemaal niet leuk als de cursus ten einde was, we hadden nog wel jaren met To door willen knippen.
Bedankt To, ik heb ontzettend veel geleerd bij je en ‘t geleerde heel veel gebruikt bij mijn knippersleven.
Wil Ahlrichs-Traast

11.
To,
Van harte gefeliciteerd met je jubileum.
Nog vele jaren toegewenst in gezondheid en veel knipplezier!
Miep van Stokkum

 

 

12.
To van Waning…
Ze heeft ons vreselijk enthousiast gemaakt en wist de kneepjes goed over te brengen.
Ze heeft vooral aangezet tot het maken van b.v. huwelijksknipsels en ons ervan doordrongen dat het persoonlijke daarin door iedereen zeer gewaardeerd wordt.
M. van Searle.

13.
To van Waning.
40 jaar knipkunstenares. Ik ken haar 21 jaar. Het begon met de aankondiging in het programmaboekje van de Volksuniversiteit in 1967: Silhouetknippen, in leiding door mevrouw C.A.van Waning-Mijnlieff. Vol verwachting van wat ik te zien en te horen zou krijgen ging ik daar naar toe. Ze liet ons zoveel prachtige knipsels zien en vertelde daar zo boeiend over dat ik besloot om de lessen die ze zou gaan geven, te volgen. Niet lang daarna was de eerste les. Vanaf het begin hadden we (± 10 cursisten) de smaak te pakken. Rijkelijk strooide ze haar aanwijzingen over ons uit, allerlei “foefjes” leerde ze ons. Ze was altijd vol belangstelling voor de knipsels die we maakten. Maar liet nooit iets van haar eigen werk zien. Later zag ik bij haar thuis en op tentoonstellingen de door haar gemaakte mooie en originele gelegenheidsknipsels Nog steeds heb ik plezier van de lessen die ik toen volgde.
Bedankt To, voor alles wat je me leerde.
Gré van der Maas-van Beijeren

14.
Lieve To,
Van harte gefeliciteerd met je jubileum!
Blijf zo doorgaan, je stimulerende kracht heeft al menigeen een steuntje of duwtje in de rug gegeven!
Frouke Goudman-Cupido

15.
Lieve To,
Graag sluit ik me bij de waarderende woorden en felicitaties van alle veertien voorgangers aan. Van degenen die we benaderden reageerden er meer dan verwacht, zodat de geplande drie pagina’s uitgroeiden tot vijf; vandaar de vreemde nummering. Toch is het maar een greep uit je meer dan duizend cursisten die jíj, To, een vaak levenslange impuls mocht geven!
Mijn zeven jaar geleden getrouwde paartje Arie Roemer en Antje Wijn – afkomstig van een boerderij uit Alphen aan de Rijn, hij bakker en zij onderwijzeres – sluit de rij van de receptie. Bedankt To, anders waren die er nooit gekomen!
Spijt het u dat u op deze pagina’s geen gelegenheid kreeg To van Waning te feli citeren met haar jubileum? – Op 23 december 1988 ziet de brievenbus van de  Sweelincklaan 1 in Arnhem, er als hieronder afgedrukt uit. Dit knipsel, evenals het kopstuk boven dit artikel, is gemaakt door Frouke Goudman.
Magda Helms-Timmer.