Enige jaren geleden kocht het Historisch Museum in Rotterdam een klein schilderij van een onbekende meester voorstellend een papierknipster. De papierkunstenares houdt in haar hand een opvallend knipwerk, een soort hanger van twee uit wit papier opengeknipte bollen. In de ronde vormen zijn kleine geknipte details te zien en er zijn twee namen in opgenomen. In de bovenste bol “Joanna van Verwinde”, in de onderste las men bij het museum aanvankelijk “Nicolaas Sywe”. Wij zagen er meer “Nicolaas v Weel” in. Plaats en datum zijn ook in deze bol aangegeven: “Rotterdam 1696”. Onlangs vernamen we van de heer Thiels, conservator van het Rotterdamse museum dat men bij het R.K.D. nog een afbeelding van mogelijk dezelfde papierknipster had gevonden.

Die kunstenares, hier wat jonger weergegeven zonder bijfiguur, houdt een vergelijkbaar knipsel in haar hand waarin erg duidelijk de naam “Nicolaas Juweel” te lezen is. En die Nicolaas Juweel was een vrij onbekende Rotterdamse schilder die mogelijk in 1639 werd geboren en in 1704 is overleden. Dit schilderij werd in 1946 in Rotterdam geveild, de huidige verblijfplaats is onbekend. Juweel was dus de schilder van deze intrigerende werken, blijft de vraag: wie was knipster Joanna van Verwinde? Uit omstreeks 1696 zijn ons in Rotterdam maar twee knipkunstenaars bekend, namelijk Gilles van Vliet en Elisabeth Rijberg. Misschien kwam zij niet uit Rotterdam, maar hoe is het mogelijk dat de maakster van dit opmerkelijke knipwerk tot nu toe onbekend is gebleven? Wellicht kunnen deze en andere vragen in de toekomst met succes worden beantwoord. Met deze twee schilderijen hebben we in ieder geval een prachtig uitgangspunt voor verder onderzoek.

Door Henk van Ark.
Dit artikel verscheen eerder in Nieuwsbrief 1994-3 van Stichting W. Tj. Lever.

In 2022 is geconcludeerd dat de afgebeelde knipster Aleijda Juweel is.