Inmiddels is bekend dat dit werk gemaakt is door Johannes Andreas Stompff.
Stond de papierknipkunst in de 17e en vroeg 18e eeuw in hoog aanzien, in de loop van de daarop volgende tijd verwerd het van kunst met een grote K tot een vroege vorm van vrije tijdsbesteding voor onder andere dames uit de betere kringen. Het door het Westfries Museum aangekochte stuk mag in dat licht bezien worden. Prachtige gecalligrafeerde bijbelspreuken en psalmverzen gevat in sierranden van festoens en putti.
Het is een combinatie van professioneel knipwerk en amateuristisch uitgeknipte randen en figuren. Alle onderdelen zijn eerst getekend en met uitzondering van het calligrafiewerk met de hand geschilderd en ingekleurd. Het uitknippen van de figuren en randen is hakkerig, terwijl het calligrafiewerk zeer kundig geknipt is. Daarna is het geheel opgeplakt en werd de blauwe lucht tussen de engelen met een penseel aangebracht. De randen liggen op verschillende kleuren papier en zijn soms uit een stuk gemaakt, terwijl andere randen uit verschillende losse stukken zijn opgebouwd en op elkaar geplakt.
De manier waarop het stuk gemaakt is doet sterk denken aan de door dames en jongejuffrouwen aangelegde ‘albums’, waarin zij uitgeknipte en met de hand ingekleurde etsjes en tekeningen van engeltjes, bloemenmandjes enz. plakten, terwijl de figuren en de randen, maar ook de indeling van het knipwerk overeenkomsten vertonen met de behangselschilderkunst uit de periode 1790-1820.
Het heeft vooral kenmerken van de Empirestijl, met festoens, putti enz. en zal derhalve rond 1800 vervaardigd zijn. Dit knipwerk met bijbelse spreuken en psalmverzen is gemaakt ter nagedachtenis aan de geboorte van Jezus. Het werd geplaatst in een speciaal voor dit werk gemaakte mahonie houten lijst, waarin vier medaillons met spreuken knipsels achter bol glas. De bijbelspreuken en psalmverzen zijn zo geformuleerd dat het stuk waarschijnlijk gemaakt is door een streng gelovig lid van de gereformeerde kerk, een zogenaamde piëtist.
De laatste eigenaar van dit knipwerk was Cornelia Adolphina Wickevoort Crommelin, lid van een gereformeerde vooraanstaande familie en eigenaar van het landgoed ‘Wildhoef’. Sierde het stuk eerst een van de wanden van het landgoed, vanaf 1 juli 1992 is het met andere knipwerken in het Westfries Museum te bewonderen.
Met dank aan de heer P. Bakker, Enkhuizen.
Onderschrift foto’s:
De teksten in de twee spreukbanden luiden: Vierde geknipte rand van boven: ‘Juicht, Ja een kind is ons geboren en een Zoon is ons gegeven. De heerschappij is op Zynen schouder en men noemt Zynen naam Wonderlijk Raad Sterke God Vader der Eeuwigheid Vredevorst.’
Tweede (geknipte) rand van onderen: ‘En toch hoe groot en hoog verheven Hy wordt gezet tot een val en opstanding veler in de wereld en tot een teeken dat wedersproken zal worden.’
In de sierrand (tweede van boven), links: bijbelse figuren met muziekinstrumenten; rechts: putti met muziekinstrumenten en bijbelboeken.
In een van de engeltjes werd met 0ost Indische inkt heel klein ‘Amor’ geschreven, maar een signatuur werd niet ontdekt.
Knipsel: hoog 89 x lang 102 cm (in lijst hoog 110 x lang 125 cm). Maker onbekend. De tweede afbeelding is een detailfoto van het donkere gedeelte met rand, rechtsonder.
Door Tonny Jurriaans