Op een zonnige middag fiets ik naar Dieren-Zuid, waar papierknipster Maria sinds 1999 woont. Vorig jaar heeft Hanny Brinkhorst haar ontmoet op de eiertentoonstelling in Velp. Daarna is ze enkele keren bij ons op de knipkring gekomen; we waren erg onder de indruk van haar knipwerk. In november hebben we bij Maria les gehad in het knippen van 5-, 6- en 8‑puntige sterren. Dit was een openbaring voor ons. Het werd een gezellige en inspirerende middag. Met dit in gedachten kom ik bij Maria aan. Ze heeft foto’s en knipsels opgezocht en uitgestald op tafel. lk kom ogen tekort voor al dat moois, dat er ligt Bij een kopje thee komt haar verhaal.

Maria is in 1922 geboren in Dresden. Haar jeugd heeft zij doorgebracht in Bitterfeld. Op school werd ze gestimuleerd door een lerares in het knippen en tekenen. Het postpapier en kalenders van Plieschke (afb. 1) intrigeerden haar. Ze knipte in die tijd niet veel; alleen voor gelegenheden.

Aanvankelijk wilde ze naar de kunstacademie, maar op aanraden van haar ouders heeft ze een beroep gekozen. Na het Lyceum is Maria medisch assistente geworden. In de oorlog, tijdens het bloedprikken sloeg de vonk over. Ze werd verliefd op een Groninger die daar te werk was gesteld. In 1944 verloofden ze zich. Voor haar verloofde heeft ze toen een knipsel gemaakt (afb. 2).

In 1945 zijn ze getrouwd en het paar vestigde zich in Ost Friesland, omdat Maria als Duitse niet meteen in Nederland mocht wonen. Haar man werkte als tolk bij de Engelsen. In 1947 is het gezin naar Groningen verhuisd. Na enkele omzwervingen zijn ze beland in Nieuwegein, waar Maria zich bezig heeft gehouden met haar gezin (3 kinderen).

Voor het knippen was weinig tijd. Het beperkte zich tot het maken van knipsels op kaarten. Haar dochter woonde in Delft en vroeg haar mee te doen aan een kunstmarkt. Dit was het begin van ontmoetingen met mensen die ook knipten. Zo kwam ze in contact met mevrouw Van Dorp uit Amersfoort en met haar heeft ze veel geknipt.

In die tijd is Maria op les geweest bij mevr. Kerp. (Met de medecursisten onderhoudt ze nog steeds warme contacten). Hier maakte ze kennis met het vouwknipsel. Dat gaf haar weer veel nieuwe inspiratie (afb. 4).

Met mevr. Kerp en medecursisten hielden ze een tentoonstelling in een bank in Bussum. Er volgden vele exposities. Van de kniptentoonstelling in ’t Spant in Bussum ‘Knipkunst 1982’ is een boekje verschenen: Het begon zo… Portrettenalbum door Elly Stroucken-de Jager (1982).

Vanaf de oprichting van de knipvereniging in 1983 is Maria lid. Via mevrouw van Dorp ging ze les geven. Ze gaf lezingen en zat op diverse markten. Nu nog gaat ze naar kerstmarkten en eiermarkten in Nederland en Duitsland. Na het overlijden van haar man gaat de dochter mee. In Zons (Düsseldorf) komt ze al 15 jaar op de markt in het museum. Maria heeft knipwerk geëxposeerd in Vreden, Duisburg, Heidelberg en Bern.

Nog elke dag knipt Maria, het ontspant haar enorm. Veel onderwerpen zijn in de loop der jaren aan bod gekomen. Van bomen, vlindermeisjes (afb. 3) …

…en huizen tot heel veel kerstknipsels (afb. 7).

Maria is in de loop van de tijd steeds fijner gaan knippen. Ze plakt het knipwerk op kaarten en houten dozen (afb. 6).

Het ziet er prachtig uit. Maria gebruikt naast zwart papier ook blauw, bruin en andere kleuren papier. Voor het opplakken heeft ze een prima methode ontwikkeld. Ze legt het knipsel op de doos, verzwaart de ene helft, waardoor het niet kan verschuiven, smeert de ondergrond in met behangersplaksel, dept het teveel aan lijm af en behandelt daarna de andere kant. Het zit heel glad. Zonodig wordt het afgelakt.

De middag vliegt om. Er komen steeds meer herinneringen boven: aan de contactdagen, de markt in Hoorn en de ontmoetingen met de vele knippers.

“Door het knippen heb ik veel goede vrienden gekregen en is mijn leven verrijkt”, aldus Maria.

Na een fijne middag neem ik afscheid met de belofte dat we volgend jaar eieren komen maken. Maria blijft gewoon doorgaan met knippen. Hopelijk kunnen wij er nog lang van genieten!

Baukje Koerts