Gerrit Konsé, een onbekende silhouetteur, Knip-Pers 1992-1

Tijdens een onderzoekje naar silhouetknipsels en de achtergronden daarvan in Noord-Holland, werden enige advertenties uit de Hoornsche Courant 1800-1805 gevonden, waarin:

“G Konsé Stempelsnyder aan ts Lands Munt te Hoorn, heeft vervaardigt en is by hem te bekomen het Extra Welgelykend pourtrait van den Wel Eerw: en zeer Geleerde Heer C v d Leeuw, gelieft leeraar by de Hervormde Gemeente te Hoorn, beroepen by de Gemeente Utrecht, konstig in wit papier uitgedreven.
De prys is in een fraai vergulde lystje 2 Guldens.’

In andere advertenties biedt G. Konsé nog twee van dergelijke portretjes aan. In de collectie van het Westfries Museum bevinden zich twee in wit papier gedreven silhouet portretjes in vergulde lijstjes, waarbij op de achterzijde ge schreven staat:
“Wel eerw Heer v d Leeuw” en “Wel Eerw Heer Van Kersten”.

Beide portretjes komen uit een Hoornse verzameling en zijn gedateerd rond 1800. De maker was niet bekend.
Gezien de manier waarop deze twee portretjes “konstig in Wit papier uitgedreven” zijn en het feit dat de naam van n van de afgebeelde personen dezelfde is als de door Konsé in zijn advertentie genoemde naam, wordt het erg aannemelijk dat Gerrit Konsé de maker van deze twee silhouetportretjes is geweest.

Gerrit Konsé,  zoon van de Amsterdamse goudsmid Joh. Christiaan Konsé werd geboren in 1751 te Amsterdam en is aldaar in 1826 overleden. Op 18 september 1775 werd “Gerrit Konsé Amstelodamensis (Amsterdammer) Pictars” (schilder, tekenaar) ingeschreven als student aan de universiteit te Leiden. Hij woonde toen “op den N. Rhyn by de Torenstraat”. De beroepen die hij nadien heeft uitgeoefend waren graveur, tekenaar van portretten, uitgever en metaalsnijder. In 1791 werd hij aangesteld als stempelsnijder “tot West-Vrieslands Munt” en werkte in 1795 te Enkhuizen. Zij jaarwedde was f. 700.-, wat voor die periode een goed jaarinkomen was. Rond 1800 verblijft hij in Hoorn. De hieronder genoemde munt [moet nog uitgezocht worden, red.] is door hem gesneden en werd in 1797 door de Westfriese Munt geslagen. (Collectie Westfries Museum.) Door zijn beroep van stempelsnijder was Gerrit Konsé kundig in het snijden van mallen en stempels (in spiegelbeeld) en zal hij voor het vervaardigen van zijn silhouetportretjes eenzelfde methode hebben toegepast. Het papier dat hij gebruikte is van een dikke kwaliteit.
Het graveren en etsel zat de familie Konsé in het bloed. Zo was broer Carel Fredrik wapengraveerder en stempelsnijder en bekwaamde zus Margaretha zich in het etsen.

Met dank aan Koninklijk Munt- en Penningenkabinet, Leiden.

DoorTonny Jurriaans, Westfries Museum
Dit artikel verscheen eerder in de Knip-Pers 1992-1