Friesland, eind oktober, een zonnige dag, een rustige laan in Drachten, een gezellige kamer, een kopje thee met een lekkere koek en mijn allervriendelijkste gastvrouw is Wies Palma.

Wies Palma is een vertrouwde naam voor velen, ze is immers al vanaf 1983 lid van onze vereniging en heel vaak aanwezig op de Contactdagen. De eerste keer dat ik het museum in Westerbork bezocht (in 1993 om de expositie ‘Feest- en Jubileumknipwerk’ te bekijken ter gelegenheid van het feit dat onze vereniging 10 jaar bestond), zag ik van haar een heel mooi, speels knipsel: een slapend kindje in een bedje, eromheen een cirkel van schaapjes, en dan ook nog een schaap eronder! lk vond het zo leuk en fantasievol geknipt dat de naam Wies Palma in mijn geheugen gegrift is gebleven.

In de loop der tijden was er meer knipwerk van haar te zien in de Knip‑Pers en tijdens verschillende tentoonstellingen, onder andere in ’t Spant in 2002 en daardoor was ik benieuwd geworden naar haar verdere werk en ook natuurlijk naar haar verhaal daarbij. Op tafel lag al een hele stapel uitnodigende mappen met knipwerk klaar om bekeken te worden en bovenop lag een aandoenlijk vierkant knipwerkje: het eerste knipsel dat ze maakte toen ze vijf en een half jaar was! Wat enig dat dat altijd bewaard is gebleven.

Als kind woonde Wies in een klein Fries dorpje. Er was daar geen kleuterschool, maar ze kon zich thuis prima vermaken, want zoals ze zelf zegt: “Ik was altijd al een friemelaar”. Na haar HBS‑opleiding overwoog ze zelfs nog kort om een handenarbeidopleiding te gaan volgen, maar het werd uiteindelijk de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Groningen. Aansluitend gaf ze 6 jaar met heel veel plezier gymnastiekles op verschillende huishoudscholen.

Daarna trouwde ze, ging met haar man in het nog kleine Drachten wonen en kreeg 2 zonen. Wies was en is een actief type en na haar huwelijk bleef ze werkzaam als gymlerares en deed bovendien allerlei vrijwilligers- en bestuurswerk. Ook bleef ze ‘friemelen’: ze hield zich bezig met diverse soorten handenarbeid, onder andere Hindelooper schilderen, het maken van corn-dollies en batikken.

 

 

Begin jaren ’80 volgde een vriendin van Wies een papierknipcursus en zij was daardoor zo enthousiast geraakt dat ze zelf ook cursussen ging geven; Wies ging in het voorjaar van 1982 bij haar vriendin leren papierknippen. Direct vanaf de eerste les vond Wies het een schitterende techniek en ze stortte zich vol overgave in het knippen van allerlei onderwerpen, maar vooral in het begin waren knipsels met folkloremotieven bij haar favoriet. Het maken van deze volkskunstknipsels heeft ze als heel leerzaam ervaren, omdat je binnen de folkloregrenzen toch veel vrijheid hebt, waardoor je èn veel knipervaring opdoet èn intussen gevoel voor verhoudingen krijgt.

 

Na de cursus van 6 kniplessen werd door Wies heel voortvarend de knipkring Drachten opgericht. Van de 7 knipsters van het begin zijn er nog 5 over en zij vormen een hechte groep. Zo’n 5 à 6 keer per jaar komen ze bij elkaar en in de loop der jaren is er bovendien een leuk uitwisselingscontact ontstaan met de knipkring Westerbork.

In haar lange kniploopbaan heeft ze zelf ook les gegeven, gedemonstreerd en workshops verzorgd. Verder heeft ze deelgenomen aan diverse exposities, individueel of met haar knipkring. Heel veel gelegenheidsknipsels heeft ze in opdracht gemaakt, maar dat ervoer ze op den duur toch als te moeizaam en te belastend (“Heb je het hele ontwerp klaar, ben je soms al begonnen met knippen, wordt er gevraagd: ‘kunt u er ook nog even een poes bij doen?’”).

Bij het bekijken van Wies’ mappen met knipwerk blijkt dat haar voorkeur duidelijk naar zwart‑witte knipsels uitgaat. Zelf zegt ze daarover: “lk ben nu eenmaal erg rechtlijnig, typisch een zwart‑wit figuur!” Ze knipt heel netjes en haar grote kracht schuilt in het feit dat ze kans ziet om een knipidee helemaal uit te diepen. Daar gaat ze heel ver in. Ik zag bladzijden vol met prachtig werk langskomen van o.a. het ‘spelen met vouwen’ (naar de ideekaarten van Frouke Goudman‑Cupido), het ‘knippen in grijstinten’ (naar aanleiding van artikelen van dezelfde Frouke Goudman in de Knip‑Pers), (afb. 2 en 4) het ‘streepjes knippen’ (na de cursus voor gevorderden in Orvelte); alles is even precies en met veel liefde en fantasie geknipt.

Cirkels zijn bij haar ook favoriet om uit te werken, omdat ze dat zo’n heerlijk ontspannende vorm vindt. Talloze cirkelvariaties kon ik bewonderen, o.a. ook mandala’s.

In de techniek ‘verscholen knippen’ knipte ze overigens voor haar jaargenoten van de Academie voor Lichamelijke Opvoeding in Groningen een logo en dat wordt tot op de dag van vandaag nog steeds gebruikt bij de aankondiging van de tweejaarlijkse reünie.

Wie herinnert zich niet op de Contactdag in 1993 in Ede het Delftsblauw knipwerk van Wies, een techniek door haar zelf bedacht en daar gedemonstreerd? Heel erg origineel en een geweldig leuke inspiratiebron voor heel veel knippers en knipsters.

Na problemen met haar gezondheid een jaar of vier geleden, heeft ze het een tijd rustiger aan moeten doen en was de knipinspiratie niet altijd aanwezig, maar zo langzamerhand heeft Wies haar draai (en haar schaar) gelukkig weer gevonden. Niet alleen het knippen houdt haar trouwens op een plezierige wijze bezig, ook het werken met de computer heeft haar grote interesse en wel op een dusdanige manier dat ze net haar tweede computer in gebruik heeft genomen. Niet alleen op knipgebied, maar ook op computergebied blijft Wies bij de tijd!

In 2007 kan Wies Palma haar jubileum ‘25 jaar knipster’ vieren, maar het knippen verveelt haar zeker nog niet. Zoals ze zelf zegt: “Na bijna 25 jaar is er bij mij nog steeds de verwondering dat je uit een stukje papier zulke prachtige dingen kunt knippen. Knippen is nieuwe dingen zoeken, grenzen verleggen, het blijft spannend!”.

Gelukkig voor haar en voor ons kan Wies het knippen nog steeds niet laten!

Ieke Boosman