Wie is dat?
Die letters staan voor Neeltje Elisabeth Nannenga-Bremekamp, roepnaam Elly. Een heel bijzondere vrouw met een buitengewone geschiedenis. Haar ouders waren bioloog, zij werd het ook. Ze trouwde met een bioloog en één van haar dochters koos ook voor die studie. Elly werd geboren in Soerabaja op 30 december 1916. Op haar derde jaar verloor zij haar moeder. Haar vader nam haar mee naar Nederland, daarna naar Zuid Afrika, waar hij hoogleraar werd. Er waren altijd huishoudsters die voor haar zorgden, maar haar vader nam haar ook mee op lange autoreizen over vaak heel slechte wegen. Uit noodzaak leerde hij haar toen, als 10 jarige, auto rijden. Ze verzamelde onderweg van alles: stenen, schelpen, zaden, mooi om te tekenen. Haar vader heeft haar steeds gestimuleerd om creatief bezig te zijn. In 1930 bezochten vader en dochter in zes maanden Nederland, België, Frankrijk, Italië en Zwitserland en liet hij haar veel musea zien. Voor de middelbare school ging ze naar een kostschool in Pretoria, later naar Engeland. Ze studeerde in Utrecht en verhuisde met haar vader naar Bilthoven. Na de studie werkte ze met haar vader in een botanisch laboratorium in Wageningen en later bij Organon, een farmaceutisch bedrijf.

Elly Nannenga-Bremekamp, Prent over haar hobby’s en werk

In 1943 trouwde Elly en ging in Heelsum wonen. Ze had geen baan, maar kon niet stilzitten. Ze maakte Engelse vertalingen, tekende en schilderde graag en had vele liefhebberijen op het gebied van de biologie, speciale belangstelling voor stenen, mineralen en mossen.

Elly Nannenga-Bremekamp, De was, 17,5 cm (14-12-1984)

In 1944 moesten Elly, haar man en hun baby, evacueren. Ze vonden hun huis na de oorlog geplunderd en vernield terug. Uiteindelijk verhuisden ze naar Doorwerth, naar een huis met een enorme tuin. Ideaal voor deze biologen met hun vier dochters.

Elly Nannenga-Bremekamp, Elfje op paddenstoelen, 17,5 x 17 cm.

Elly stimuleerde haar dochters in allerlei creatieve activiteiten, maar ze mochten niet natekenen, wel naar de natuur. Ze maakte zelf een poppentheater voor hen van een oude tafel. Behalve tekenen en aquarelleren ging ze ook lino snijden en etsen.

Elly Nannenga-Bremekamp, Paardenhoofd (18-7-1988)

Elly Nannenga-Bremekamp, Paardrijden, 20 x 22 cm (18-12-1984)

Elly Nannenga-Bremekamp, Linosnede van paardenhoofd, 10,5 x 15 cm (1978)

De vele soorten huisdieren en de natuur rondom, maar ook haar paard boden veel inspiratie. Ze zag nog kans om part time banen te hebben: lerares op een lyceum en bij enige instituten in Wageningen. In 1951 koos ze een nieuwe hobby in een speciale tak van biologie, slijmzwammen, daarover was nog weinig bekend. Mijn schoonvader Geerit Houtman vroeg en stimuleerde haar om daar een boek over te schrijven. Dat werd in 1974 uitgegeven door de KNNV (Vereniging voor veldbiologie). Daar werd ze wereldwijd door bekend. Ze werkte door aan een tweede boek. Doordat ze ziek werd wist ze dat het niet afkwam, maar ze vond een opvolger.

Elly Nannenga-Bremekamp, Sneeuwklokjes, 15 x 21 cm. Dit is voor Elly uitzonderlijk fijn geknipt (9-3-1991); Ets Sneeuwklokjes in de tuin, 10,5 x 8 cm; Reigers, 10 x 15 cm

Nadat de kinderen uit huis waren en paardrijden niet meer kon had ze meer tijd en ontdekte papierknippen, waarschijnlijk begin 1984. Haar man was toen rolstoel gebonden, hij overleed in 1986. Ze sloot zich aan bij de knipkring Oosterbeek met onder anderen Ans Firet en Mien Schaminee (onze oud voorzitter, tevens leerling van mij). Dit werd later knipkring Oosterbeek-Heteren met Ada Bakker en haar zus Gerda. Ada vertelde mij over Elly’s inbreng. Als de opdracht van de vorige keer op  tafel kwam had iedereen wel een knipsel, maar Elly had er een heleboel. Ze vertelde dat zij altijd een tekening maakte en vaak meer lagen tegelijk knipte, waardoor je kunt spelen met de losse figuren om er een goed geheel van te krijgen. Ada heeft veel van haar geleerd, anders leren kijken, in vormen denken. Toen de knipsters eens bij Elly thuis kwamen had ze een terrarium met spook-wandelende takken neergezet als knip inspiratie. Een andere keer stond de tuindeur op een kier en lag er een stukje kaas om een muis te lokken, die moest dan goed bekeken worden om te kunnen knippen.

Elly Nannenga-Bremekamp, Vera uit Tatort, TV, 10 x 14 cm (21-11-1993)

Elly heeft geen knipcursus gevolgd maar zal wel wat technieken geleerd hebben van de kring deelnemers. Ze heeft een heel eigen stijl ontwikkeld. Ze knipte grof, schrijft ze op een kaart, vanwege haar licht trillende handen.

Elly Nannenga-Bremekamp, een klein stukje catalogus waarover meer in deel 2 in Knip-Pers 2018-3

Door Suus Houtman