Veel knippers hebben eigen knipwerk en soms ook samen met werk van anderen verzameld in een boekje of album. Het is een aardige manier om een overzicht te houden van de eigen ontwikkeling en het uitwisselen van werkstukjes met andere knippers. Net als een vriendenboek of poëzie-album houd je zo de herinneringen vast. Over zulke albumpjes van onbekende herkomst is al vaker iets geschreven in de Knip-Pers. Wij hebben er in de loop van de tijd een aantal gezien in privébezit. Ze komen vooral uit de 18^de en 19^de eeuw en zijn heel verschillend van inhoud, stijl en omvang.

 

Een albumpje uit het einde van de 17^de of begin 18^de eeuw bevat zeer fijne knipseltjes / snijdseltjes van een vaardige kunstenaar. De bladzijden hebben een lichtpaarse kleur. In de tafereeltjes die er los in liggen, is allerlei menselijke activiteit afgebeeld: houthakkers, herders of een processie, maar ook dieren zoals geiten, herten, paarden en heel apart is de struisvogel. In die tijd waren exotische dieren in de schilderkunst en gravures populaire onderwerpen. De manier waarop de knipper / snijder zijn bomen heeft uitgewerkt met verschillende soorten bladeren, is heel bewonderenswaardig.

Uit diezelfde periode stamt een ingebonden boekje met stevig blauw papier. De kaft is ook stevig en beplakt met gemarmerd papier. Het boekje kan met groene lintjes gesloten worden. Het bevat boeketjes of vazen met fijn uitgewerkte bloemen, maar ook andere in een veel stoerdere uitvoering door een andere papiersnijder gemaakt.

 

 

Het bevat ook een uit perkament gesneden werkje, van weer een geheel andere stijl. Het stelt een stadsgezicht voor met een groot aantal kerktorens. Op de voorgrond zijn scheepjes en rijtuigen uitgesneden die eendatering vroeg in de 16^de eeuw waarschijnlijk maken. Het stadsgezichtlijkt ons niet typisch Nederlands,maar we houden ons aanbevolen voor suggesties. Het zou heel bijzonder zijn als we konden bewijzen dat er in die tijd al internationale uitwisselingen waren.

Dan is er een 20^ste‑eeuws schetsboekje, waarin iemand een verzameling 19^de‑eeuwse tafereeltjes uit zwart sitspapier heeft geplakt. Het zijn huiselijke tafereeltjes en het papier is gearceerd aan de achterzijde met een scherp voorwerp, waardoor de voorstellingen enig relief hebben. Opvallend is de afbeelding van een heilige kluizenaar in een grot. De onbekende maker is dus waarschijnlijk van katholieke huize.

Een klein eenvoudig gemaakt boekje met een kartonnen kaftje, waarin een grote variatie aan voorwerpen en dieren is geplakt, elke pagina in een andere, kleur. Er zijn inheemse en exotische dieren (olifanten, vogels, insecten), vruchten, gereedschappen, spelende kinderen en nog veel meer. De mode wijst op Noord-Nederlandse herkomst uit de 19^de eeuw. We vermoeden dat de maker de vormen heeft overgenomen uit platenboeken of uitknipmodellen, zoals die in de handel waren. De menselijke figuurtjes zijn wat onbeholpen, maar toch heel charmant.

Ten slotte een boekje dat een grote verzameling bewerkte stukjes papier bevat die allemaal een zelfde vorm hebben. De bovenkant van deze wigvormige stukjes papier is dubbelgevouwen uitgesneden in allertei versierende vormen. Geen is er gelijk. De knipper, liever snijder, heeft zich uitgeput in een grote variatie van ornamenten. Het lijkt erop dat alle mogelijkheden van versieren zijn uitgeprobeerd.

Afgaand op het stevige witte papier met watermerk, stamt de verzameling uit de 18^de eeuw. Wij hebben ons afgevraagd of die stukjes papier met hun bijzondere vorm een bepaald doel hadden. Simon Honig van het Openluchtmuseum in Arnhem opperde de mogelijkheid dat ze bedoeld waren als labels voor medicijnflesjes. In dat geval zou de knipper wel eens een geneesheer of apotheker kunnen zijn geweest.

Heel curieus is dat het tweede knipsel in het album een andere vorm heeft (wel van dezelfde maker) met een bijzondere tekst. Beste knipgenoten, doe met deze raadgeving van een oude collega wat je wilt.

Indien u Werk geen kenner goed wil keuren
dan is het niet te best gelukt
dog zo een zot daroover zig verrukt
dan moogt gij t vrey aan Stukken scheuren

Joke en Jan Peter Verhave